Wat is SchoolsOUT?
‘Op school kun je jezelf zijn en houden van wie je wilt.’ Dat is waar het samenwerkingsverband SchoolsOUT voor staat. Wij bieden scholen en de kinderopvang ondersteuning op maat om dit mogelijk te maken. Zo werken we samen aan een veiliger schoolklimaat voor iedereen.
Samen met scholen en de kinderopvang bedenken we hoe zij vorm kunnen geven aan de doelen:
- In onze lessen laten we in beeld en tekst zien dat er verschillende gezinssamenstellingen, genderidentiteiten en seksuele oriëntaties zijn. Deze diversiteit krijgt niet zozeer aandacht in aparte lessen of themaweken. Het is een integraal onderdeel in onze lessen. Binnen en buiten de klas tonen we de wereld van nu.
- Wij spreken op een inclusieve manier waarbij alle leerlingen/ studenten en medewerkers ervaren dat ze erbij horen. Daarbij letten we op dat we stereotyperingen niet bevestigen.
- We spreken elkaar aan op ongewenst gedrag. En laten ons ook aanspreken, juist als we ons van geen kwaad bewust zijn.
- Schelden met ‘homo’ en andere lhbtiq+ woorden accepteren we niet (landelijk staat ‘homo’ op nummer 1 in de lijst van scheldwoorden).
- In onze zorgstructuur zijn we alert op situaties en vragen die kunnen spelen rond seksuele en genderdiversiteit.
- In ons registratiesysteem en in onze communicatie schrijven we niet onnodig in gendertermen.
- Aandacht voor seksuele en genderdiversiteit borgen we in ons beleid. Er zijn vaste contactpersonen om signalen bij neer te leggen.
Samenwerking
SchoolsOUT is in 2002 gestart in Nijmegen. En inmiddels uitgegroeid tot een samenwerkingsverband van alle scholen (po, vo en mbo), de twee grootste kinderopvanginstellingen, gemeente Nijmegen, GGD Gelderland-Zuid, COC Regio Nijmegen en Dito. In 2021 hebben deze partners opnieuw een convenant ondertekend om de samenwerking te bekrachtigen en doelen tot en met 2024 vast te stellen.
Begeleidingscommissie
Vertegenwoordigers van deze partners vormen samen de begeleidingscommissie van SchoolsOUT. Zij komen 2 tot 3 keer per jaar samen om over actuele ontwikkelingen en vervolgstappen uit de wisselen.
-
- Anneke Groos, Nannies
-
- Berry Bakker, Stichting Conexus
-
- Eefke Smits en Yusuf Aslaner, COC Regio Nijmegen
-
- Geraldine Mulder, GGD Gelderland-Zuid
-
- Hermance Wissink, @voCampus
-
- Ineke Hanemaaijer, Stichting Sint Josephscholen
-
- Jeannine Boset, @voCampus
-
- Marianne Peeters, Stichting Conexus
-
- Max van den Heuvel, Dito Nijmegen
-
- Nevin Tosun, Gemeente Nijmegen
-
- Ron van Bergen, ROC Nijmegen
-
- Sofie van Valkengoed, KION
SchoolsOUT in andere gemeenten
SchoolsOUT is ook in andere gemeenten gestart met de aanpak. Zoals in Amersfoort, Beuningen, Roermond, Utrecht, Venlo en Zutphen.
Hoe SchoolsOUT verder te werk gaat
SchoolsOUT kan scholen adviseren over bijvoorbeeld lespakketten, films, theatervoorstellingen, trainingen, de zorgstructuur en het schoolbeleid. De insteek is om altijd aan te sluiten bij wat al goed gaat op een school. En in te spelen op de specifieke wensen, vragen en mogelijkheden van de school. Hierbij houden we rekening met de leerlingenpopulatie, de ouderpopulatie, de mogelijkheden van het personeelsteam en met wat er speelt op de school. In samenspraak komen we tot concrete adviezen die ook daadwerkelijk het gewenste effect hebben.
Scholen merken elke dag de invloed van de wereld om ze heen. Ontwikkelingen in de maatschappij hebben een impact op wat er in de school gebeurt. En andersom. Daarom investeert SchoolsOUT ook in activiteiten buiten scholen. En in samenwerking tussen scholen. Zo staat een school er niet alleen voor om leerlingen/ studenten te begeleiden in hun meningsvorming en identiteitsontwikkeling.
SchoolsOUT is een officieel erkende gezonde leefstijlinterventie. De aanpak voldoet aan landelijke criteria voor succesvol en effectief werken.
De school bespreekt samen met de adviseur van SchoolsOUT de stand van zaken. Veelal doen we dit aan de hand van een checklist. Samen bekijken we wat goed gaat en wat nog beter kan. Vaak is één uitgebreid gesprek al voldoende om tot een concreet plan van aanpak te komen.
Er is aandacht voor 4 pijlers
- Educatie: Heeft onze school een doorlopende leerlijn over seksuele en genderdiversiteit? Laten we gedurende het jaar op meerdere momenten verschillende gezinssamenstellingen, liefdesrelaties en genders voorbij komen?
- Zichtbaarheid: Draagt onze school uit dat iedereen zichzelf kan zijn en mag houden van wie die wil?
- Zorg, signalering & begeleiding: Is de zorgstructuur op onze school inclusief?
- Beleid & regelgeving: Is aandacht structureel opgenomen in ons schoolbeleid?
De school is zelf de belangrijkste uitvoerder en stelt een werkgroep samen. Deze werkgroep werkt samen met het team van professionals, leerlingen/ studenten en ouders aan een positief schoolklimaat. De adviseur van SchoolsOUT ondersteunt hen hierbij. Dit doen we samen met bijvoorbeeld voorlichters en aanbieders van theatervoorstellingen.
Lhbtiq+ staat voor lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender, intersekse en queer personen. Er zijn ook mensen die de ‘hokjes’ van vrouwen en mannen of heteroseksueel en homoseksueel te krap vinden. Zij herkennen zich niet in deze tweedelingen en noemen zich daarom non-binair. Ook zijn er mensen die van iemand kunnen houden, ongeacht diens gender of seksuele voorkeur. Zij noemen zich panseksueel. Pan betekent ‘alles’ in het Oudgrieks. Zo zijn er nog meer opties mogelijk naast vrouw, man, hetero en lhbtiq. En dat is waar de + voor staat. Want binnen SchoolsOUT kan iedereen zichzelf zijn en telt iedereen mee.
- Eén op de vier (23%) meiden en één op de negen (11%) jongens voelt zich niet uitsluitend seksueel aangetrokken tot een tegenovergestelde gender.
- 90% van de lhbtiq+ jongeren heeft wel eens een negatieve ervaring of reactie gehad door hun seksuele voorkeur.
- 5% krijgt minstens wekelijks met iets negatiefs te maken. Het gaat vooral om pesten, vervelende opmerkingen of belachelijk gemaakt worden. Maar ook om roddelen, negeren of lichamelijk geweld.
Pijlers SchoolsOUT
SchoolsOUT maakt voor haar adviezen gebruik van de effectieve werkwijze van de ‘Gezonde School’. Deze werkwijze houdt in dat een school op 4 niveaus werkt aan een thema. Zo behaal je maximaal effect. We noemen deze niveaus ook wel de ‘pijlers’:
- Educatie
- Zichtbaarheid
- Zorg, signalering & begeleiding
- Beleid & regelgeving
Vaak zie je op scholen al wel aparte aandacht voor seksuele en genderdiversiteit. Bijvoorbeeld bij burgerschapslessen, biologie of verzorging. Of tijdens een themaweek. Maar het is juist belangrijk om zonder al te veel nadruk op verschillende momenten te laten zien hoe de wereld er uit ziet. Binnen elk vak zijn hier geschikte aanknopingspunten voor te vinden. In de uitleg en in opdrachten kunnen verschillende gezinssamenstellingen, genderidentiteiten en seksuele oriëntaties voorbijkomen. In een tekst of rekensom kan iemand bijvoorbeeld twee vaders hebben of een hoofdpersoon kan zelf non-binair zijn. Of je kunt een verhaal (voor-)lezen waarin een meisje verliefd is op een meisje.
Op die manier zien leerlingen/ studenten in de lessen verschillende situaties die ze op social media of in hun dagelijks leven ook voorbij zien komen.
Verschillende factoren hebben een grote invloed op leerlingen/ studenten. Denk aan: de sfeer op school, de schoolcultuur, de voorzieningen op school, lesinhouden, projecten en het (voorbeeld)gedrag van het schoolpersoneel. De interventies bij deze pijler zijn erop gericht dat de school zichtbaar uitdraagt dat je op school jezelf kunt zijn en kunt houden van wie je wilt.
De interventies bij deze pijler richten zich op de zorgstructuur. Hier zijn bijvoorbeeld schoolmaatschappelijk werkers, vertrouwenspersonen, IB’ers, zorgcoördinatoren en mentoren bij betrokken.
Onder deze pijler vallen afspraken en regels rondom seksuele en genderdiversiteit. Deze bedden we structureel in binnen het bredere schoolbeleid van algemene omgangsvormen en respect. We zetten hierbij in op structurele aandacht en op het bevorderen van het welbevinden van alle leerlingen/ studenten en het personeel.
Gezonde School
SchoolsOUT ondersteunt scholen met de praktische werkwijze ‘Gezonde School’. Een school die op een structurele manier aan gezondheid werkt, noemen we een Gezonde School.